Instapje 1+2+3: spelenderwijs meer onderwijskansen

Doelgroep

Het programma Instapje maakt deel uit van een reeks programma’s (de Stapprogramma’s) die gericht zijn op de bevordering van de onderwijskansen van kinderen uit kortopgeleide en/of allochtone gezinnen (Ince, 2007; www.stapprogramma.nl, 2010). Elk van deze programma’s is bedoeld voor kinderen van een ander leeftijdsbereik

• Instapje 1 gericht op ouders en kinderen van één tot twee jaar
• Instapje 2 op ouders en kinderen van twee tot drie jaar
• Instapje 3 op ouders en kinderen van drie tot zes jaar

Doel

Het hoofddoel van de drie instapje modellen is hetzelfde, namelijk onderwijskansen van kinderen in maatschappelijk kwetsbare situaties verbeteren.

Subdoelen:

• Instapje 1+2: het stimuleren van de ontwikkeling van de kinderen en het verbeteren van de inbreng die de ouders hebben in interacties met hun kind. De aandacht gaat daarbij speciaal uit naar 4 dimensies van ondersteuning die cruciaal zijn in de omgang tussen ouders en kinderen ifv kinderlijke ontplooiing: emotionele steun, respect voor de autonomie van het kind, structureren en grenzen stellen,  informatie en uitleg geven.
• Instapje 3: kennis en vaardigheden te vergroten die de peuter nodig heeft bij aanvang van het kleuteronderwijs evenals het bevorderen van de kwaliteit van de ouder - kind interactie.
• Taalfocus: verbeteren van de taal- en denkontwikkeling met het accent op vergroten van de woordenschat
• Opvoedingsfocus: verbeteren van het ondersteunend en stimulerend gezinsklimaat
• Betere aansluiting met en toeleiding naar de kleuterschool. 

Aanpak

Homebased programma : Instapje1+2 vindt grotendeels thuis bij de gezinnen plaats. Contactmedewerkers (uit dezelfde etnische groep) gaan wekelijks op huisbezoek waarbij ze in de taal van de ouders verschillende vormen van ‘leren’ gebruiken: participerend leren, modelleren en informatieoverdracht. Er wordt gebruik gemaakt van een gestructureerde handleiding.

Centerbased programma: Vanaf het 2de jaar worden de huisbezoeken afgewisseld met groepsbijeenkomsten voor ouders en kleuters. In de Instapklasjes wordt de schoolsettingen gesimuleerd en worden de kleuters vertrouwd gemaakt met alle facetten van het kleuteronderwijs: kennismaking met de Nederlandse (instructie)-taal, belevingsactiviteiten en hoekenwerk, voorleesmomenten... De ouders nemen deel aan ouderbijeenkomsten over thema’s i.v.m. kleuterparticipatie en opvoedingsondersteuning (taalontwikkeling, 2de taalverwerving, ontluikende geletterdheid, voorlezen, zindelijkheidstraining, voor het eerst naar de kleuterschool…)

Het basisaanbod bestaat uit tweewekelijkse gestructureerde ouder-kindbijeenkomsten per schooljaar met als doel meer afstemming te krijgen tussen schooltaal en thuistaal, aanknopingspunten te geven voor taalvaardigheid, het aanbrengen van woordenschat, begrippen en andere leerinhouden, interactie en kennis van de wereld. Dit gebeurt in groepsgerichte ouderbijeenkomsten in aanwezigheid van professionals en vrijwillige taaltrainers. Daarnaast is er tevens aandacht voor de ruimere gezinsopvoeding en gezinscontext, waarbij er samen gewerkt wordt met de lokale Huizen van het Kind .

Over de ontwikkelaars

Instapje is een gezinsgericht stimuleringsprogramma dat in 1991 ontwikkeld werd aan de Katholieke Universiteit van Nijmegen door de vakgroep Ontwikkelingspsychologie (Meij, RiksenWalraven, Hubbard, & Zevalkink, 1994). Oorspronkelijk was het programma bedoeld voor Surinaamse, Antilliaanse, Arubaanse en Ghanese ouders in Nederland. In 2006 werd het programma aangepast zodat het ook gebruikt kon worden voor Nederlandse en Turkse ouders 5 (Ince, 2007). In 2007 werd Instapje aangepast naar Vlaamse normen en werden de leeftijd en het programma verlengd (Haerden, Boucneau & Jansegers) onder supervisie van NJI. Heden worden deze programma’s instapje 1 en 2 genoemd. Door Instapje 3  gaan ouders thuis met hun kleuter activiteiten doen. Deze activiteiten sluiten aan bij de erkende vve-programma’s: Kaleidoscoop, Piramide, Uk en Puk, Startblokken, Peuterplein, Sporen en Speelplezier. Hierdoor komen woorden, begrippen en andere leerinhouden zowel op school , in groep als thuis aan de orde.

Besluit commissie