Dienstverlening Kind en Gezin

De 57 Kind en Gezin-teams, verspreid over Vlaanderen en Brussel, staan vanaf de zwangerschap voor gezinnen klaar. Kind en Gezin luistert naar hun behoeften en verwachtingen en biedt ondersteuning op maat. Samen vormen we een netwerk rond de gezinnen met jonge kinderen. Met welk luik van de preventieve dienstverlening van Kind en Gezin kan jij daardoor als huis-of kinderarts in aanraking komen?
Ga snel naar...

Wat gebeurt op elk consult?

consultatiebureau-van-wiechen-verpleegkundige

Op 10 belangrijke momenten in de ontwikkeling van je kind is er een gratis consult voorzien op het consultatiebureau. We volgen de groei, gezondheid en ontwikkeling van je kind op. Tijdens bepaalde consulten krijgt je kind een vaccinatie.

Wat gebeurt er op welk consult?

Opvolging groei

De groei is een belangrijke indicator voor de gezondheid van het kind. Een regelmatige opvolging van het gewicht, de lengte en de hoofdomtrek van het kind is dan ook van groot belang.

Opvolging ontwikkeling

Aan de hand van het Van Wiechenonderzoek volgen we de ontwikkeling van het kind op. We sensibiliseren alle opvoedingsverantwoordelijken over het belang van spelen en gestimuleerd worden om een rijke speelomgeving te creëren voor het kind.

Vaccinaties

Vaccinaties bieden bescherming tegen ernstige vermijdbare infectieziekten.

Kind en Gezin biedt in de dienstverlening het Vlaams Vaccininatieprogramma aan. We raden aan om dit volledig toe te passen. Wettelijk is enkel de poliovaccinatie verplicht.

Het Vlaams Vaccinatieprogramma is gebaseerd op de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad en de vaccins kunnen gratis besteld worden via Vaccinnet. Enige uitzondering hierop is het vaccin tegen het rotavirus. Dit vaccin dient door ouders zelf aangekocht te worden bij de apotheek (op voorschrift).

Opgelet: De vaccinaties van het Vlaams Vaccinatieprogramma zijn enkel gratis als ze besteld worden via VAccinet door de immunisator (huisarts, kinderarts, CLB ...). Ouders die ze via de apotheek aankopen, dienen de kost zelf te dragen. 

Naast de vaccins uit het basisschema bestaan er nog andere preventieve middelen bijvoorbeeld RSV-monoklonale antilichamen en vaccins tegen meningokokken B (Bexsero®), hepatitis A, windpokken, pneumokokken 20-valent vaccin en reisvaccinaties. Deze vaccins zijn niet gratis en worden niet voorgeschreven noch toegediend via Kind en Gezin. Als een ouder hier vragen over heeft of één van deze vaccins wenst te laten toedienen, wordt verwezen naar de behandelend arts.

Vaccinatietwijfel

Opgroeien en de vakgroep Sociologie van de Universiteit van Gent ontwikkelden samen een e-learning over vaccinatietwijfel. In vijf modules krijg je als zorgverlener inzicht over waarom sommige ouders aarzelen of vaccinatie wel de beste keuze is voor hun kind. Daarnaast geeft de e-learning ook specifieke handvaten om met ouders van jonge kinderen die twijfelen over vaccinatie in gesprek te gaan zodanig dat ze zich gehoord en begrepen voelen en op die manier hun vertrouwen kunnen versterken of herstellen.

Verontrusting

Bij elk contactmoment zijn we alert voor signalen van verontrusting of kindermishandeling. 

Koortsbeleid

We informeren wat ouders best doen als hun kind koorts maakt. Koorts is een lichaamstemperatuur van 38°C of meer. Op basis van de leeftijd van het kind en de algemene toestand (alarmsignalen? ernstige signalen?) kan de ouder beoordelen met welke (hoog)dringendheid best een arts geraadpleegd wordt.

Perinatale mentale gezondheid

We willen signalen die wijzen op een post-partumdepressie tijdig oppikken. Dit is immers een belangrijke eerste stap naar gepaste hulp. Hiertoe stellen we op de leeftijden van 6 weken, 3 maanden en 6 maanden gestandaardiseerde vragen, zogenaamde ‘Whooley vragen’. Wist je dat 10 tot 20% van de moeders een postpartumdepressie doormaakt?

Opsporen specifieke aandoeningen

Op elk consult bij de arts voert deze een preventief klinisch onderzoek uit waarbij de arts alert is voor signalen die kunnen wijzen op een afwijkende schedelgroei, vroegtijdige sluiting van de fontanel, aangeboren hartaandoening, evolutieve heupdysplasie, primaire of secundaire cryptorchidie. De arts observeert het kind ‘van kop tot teen’ voor detectie van signalen die kunnen wijzen op verwaarlozing of mishandeling, voor opsporen van huidafwijkingen of dysmorfe kenmerken.  

Een otoscopie, mondinspectie, longauscultatie en buikpalpatie maken geen deel uit van het preventief lichamelijk onderzoek. Afhankelijk van de context kunnen deze onderzoek op indicatie uitgevoerd worden of wordt verwezen naar de behandelend arts.

Sinds oktober 2021 loopt er een studie ‘Verlengde geelzucht binnen de preventieve gezondheidszorg in Vlaanderen’ in samenwerking met UZ Gent.

Gezonde levensstijl

  • We hebben aandacht voor gezonde levensstijl en geven advies op maat van het gezin.
  • We hebben aandacht voor profylaxe vitamine K en vitamine D.

Gehoorscreening

In de loop van de eerste 4 levensweken voert de verpleegkundige een gehoortest uit. Dit is een uiterst betrouwbare test om aangeboren gehoorafwijkingen al kort na de geboorte op te sporen.  

Oogscreening

Op de leeftijd van 12 en 30 maanden doet de verpleegkundige een oogtest. Zo sporen we amblyogene factoren tijdig op en voorkomen we het ontstaan van een lui oog.

Overdracht medische gegevens

Onze medewerkers registreren gegevens in een elektronisch dossier, namelijk het kinddossier. Kind en Gezin laadt een samenvatting (medische gegevens, groeicurve, Van Wiechenonderzoek) van elk kinddossier op in het Vitalinkplatform. Ook als behandelend arts kan je dit kindrapport inkijken op voorwaarde dat de ouders hiervoor toestemming geven én dat je een therapeutische relatie kan aantonen.

Psychopedagogische en sociale ondersteuning

gesprek-huisbezoek-zwangere

De Kind en Gezin-teams staan klaar met hun deskundigheid over opvoeding, veiligheid en gezonde levensstijl en bieden ondersteuning op maat van het gezin. We doen hiervoor beroep op lokale multiexpertise teams waar verpleegkundigen, gezinsondersteuners, psychopedagogen, sociaal werkers elk dag het beste van zichzelf geven.

Vind de contactgegevens van een Kind en Gezin-team in de buurt

Hoe brengt Kind en Gezin haar preventieve dienstverlening?

We zorgen voor de medisch preventieve opvolging van het kind én bieden ook psychopedagogische en sociale ondersteuning.  

Het medisch preventief programma is een aanbod voor elk kind, op maat wordt bijkomende ondersteuning geboden. Op die manier proberen we maximaal aan te sluiten bij de psychopedagogische en sociale noden en behoeften van het gezin.

Deel 1: Universeel basistraject voor élk kind en élk gezin

Het traject begint met een startgesprek tijdens de zwangerschap. De verpleegkundige of een andere functie binnen het lokale team maakt kennis met het gezin, stelt de dienstverlening voor, kijkt samen met het gezin waar er nood aan is ….  

Er zijn 2 huisbezoeken voorzien waarvan de eerste rond leeftijd 2 weken en het tweede rond leeftijd 6 weken. Rond de leeftijd van 3 weken vindt de gehoortest plaats.  

Op het consultatiebureau zijn 10 consulten voorzien. Het consultatiebureauteam bestaat uit een arts, verpleegkundige en vrijwilligers (onthaal, wegen en meten). Afhankelijk van de leeftijd verzorgt ofwel een arts ofwel een verpleegkundige het consult. 

Deel 2: Proportioneel aanbod op maat

  • Bij ouders met een specifieke ondersteuningsbehoefte zoals sterk sociaal isolement, psychische aandoening, medische indicatie (bv. prematuur geboren kind), ernstige verslavingsproblematiek ...
  • Bij maatschappelijk kwetsbare gezinnen
  • Bij gezinnen waar verontrusting bestaat

Onze proportionele dienstverlening krijgt vorm als extra consult(en), huisbezoek(en), telefonische contact(en), beeldbellen, … en ook een pro-actief contact op 12 maanden.