Veilig en omringd opgroeien van in de buik

Dankzij het project ‘Veilig en omringd opgroeien van in de buik’ kan je als professional al van tijdens de zwangerschap een partnerschap aangaan met Opgroeien (Kind en Gezin en de ondersteuningscentra jeugdzorg). Zo kunnen het gezin en hun netwerk begeleid worden, met het doel om de baby veilig te laten ontwikkelen en omringd te laten opgroeien in zijn eigen omgeving.  

• Het project 'Veilig en omringd opgroeien van in de buik' duurt 1 jaar en focust eerst op de regio Limburg. Het is de bedoeling om op termijn het project uit te breiden naar andere regio’s in Vlaanderen. 
• Het project wordt met onderzoeksvragen op regelmatige tijdstippen geëvalueerd en bijgestuurd door een Vlaamse stuurgroep.  

De eerste 1000 dagen van een kind, vanaf de conceptie tot 2 jaar, ontwikkelen de organen en de hersenen zich in snel tempo. Dat maakt het ontwikkelende lichaam en brein ook zeer kwetsbaar. Stress, alcohol, drugs, huishoudelijk geweld, verwaarlozing en kindermisbruik, contacten met zware metalen, tekort aan voedingsstoffen, huisvestingsproblemen, psychische problemen, sociale isolatie, onvoldoende regulerende zorg(figuren) e.d. kunnen de ontwikkeling beïnvloeden. Als in deze fase de ontwikkeling goed loopt, dan heeft het kind daar voor de rest van zijn of haar leven baat bij. Tekorten in deze vroege ontwikkeling kunnen op latere leeftijd ingehaald worden, maar dit inhaalproces verloopt doorgaans moeilijker. 

Investeren in kwalitatieve opvolging tijdens de eerste 1000 dagen komt niet alleen de ouder ten goede, maar ook het (ongeboren) kind. De kans op een goede start krijg je maar één keer. Het is een gezamenlijke doelstelling van (aanstaande) ouders en zorgaanbieders om die kans zo groot mogelijk te maken. Een vroege, preventieve zorg en ondersteuning kan later leed en dure zorg voorkomen.

• Met een oplossingsgerichte houding probeert Opgroeien een partnerschap uit te werken met jou als professional, de ouders, hun netwerk en andere professionele partners rond het ongeboren kind.  
• We zetten een traject op waarbij de krachten worden gebundeld. Er worden duidelijke afspraken en planningen opgemaakt. Hierdoor kan het kind een veilige start maken en krijgt het ook goede ontwikkelingskansen op langere termijn binnen zijn eigen netwerk. 
• Is er onvoldoende bereidheid tot samenwerking en is de verontrusting heel groot? Dan zijn we duidelijk over welke stappen er gezet zullen worden bij de geboorte. Een ondersteuningscentrum jeugdzorg kan pas naar het Parket doorverwijzen als het kind geboren is.

• Het starten van een vroegtijdig traject tijdens de zwangerschap verkleint of vermijdt de kans op potentiële risico’s van schade en onveiligheid voor de pasgeborene en/of een ingrijpende uithuisplaatsing van bij de geboorte.  
• Kind en Gezin en het ondersteuningscentrum jeugdzorg (OCJ) werken in dit project nauw samen. Een tussenkomst van een OCJ start enkel in die situaties waarin de hulpverlening onvoldoende samenwerking krijgt met ouders om rond de verontrusting aan de slag te gaan.  

Soms is het niet mogelijk om vanuit een volledig vrijwillig kader aanstaande ouders in beweging te krijgen. Dan is de tussenkomst vanuit een gemandateerde overheidsdienst net die hefboom die het verschil kan maken in het leven van aanstaande ouders en het kind.

Het huidig wettelijk kader geeft geen bevoegdheid aan het OCJ om te werken in situaties waarbij er ernstige zorgen zijn rond ongeboren baby’s. Dankzij dit project krijgt OCJ Limburg toch de mogelijkheid om ook voor deze meest kwetsbare groep het verschil te maken.

Op 17 februari 2022 vond een online infomoment 'het jonge kind in Limburg' plaats, met een toelichting over het project ‘Veilig en omringd opgroeien van in de buik’.