Infrastructuur

Een veilige en kwaliteitsvolle infrastructuur is belangrijk voor de kinderopvang. 

Wil je tips en advies voor een functioneel, kwaliteitsvol en veilig gebouw? Of ben je op zoek naar subsidies voor infrastructuur? Dan kan je bij VIPA terecht, het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden.

Bezoek de website van Departement Zorg voor:

• Zelfevaluatie infrastructuur kinderopvang:
  • De tool ‘Advies op maat’ voor jouw opvanglocatie.
  • De ‘Rekentool aantal opvangplaatsen’ om te bepalen hoeveel kinderen je kan opvangen.
• Planadvies: VIPA analyseert jouw bouw- of verbouwplannen voor een optimale indeling en inrichting.
• VIPA-investeringssubsidies: financiële ondersteuning voor infrastructuurprojecten.

Interesse in een VIPA-investeringssubsidie? Bekijk de informatie op de website van Departement Zorg of neem contact op via bouwtechnischteam.vipa@vlaanderen.be.

Wil je een gebouw ontwerpen dat zowel kinderopvang als andere voorzieningen (onderwijs, woonzorg) huisvest? Of een locatie die eenvoudig van functie kan veranderen?

Bezoek het Kenniscentrum Multifunctioneel Bouwen van VIPA voor inspiratie en richtlijnen.

Naast de minimale infrastructuurvereisten uit de vergunningsvoorwaarden zijn er nog enkele aandachtspunten die kunnen helpen om de opvangomgeving extra aangenaam en stimulerend te maken.

• Zorg voor voldoende ruimte voor ontvangst, opslag, maaltijden, verzorging, poetsen, vergaderen en sanitaire voorzieningen.
• Creëer een aangename omgeving voor kinderen en begeleiders, waar jullie functioneel, veilig en gezond kunnen werken: voldoende daglicht, zicht naar buiten, voldoende plafondhoogte, toegankelijkheid, een gezond binnenmilieu, aangename temperatuur, ergonomische inrichting en goede akoestiek.
• Stem de inrichting af op de behoeften van kinderen en stimuleer hun ontwikkeling met een inspirerende omgeving. Gebruik hierbij dimensie 5 ‘Omgeving’ uit het zelfevaluatie-instrument MeMoQ.

Een gezond binnenklimaat draagt bij aan gezondheid van jonge kinderen en medewerkers. Verschillende factoren, zoals temperatuur, luchtvochtigheid, ventilatie en gebruikte materialen, hebben invloed op de luchtkwaliteit. Een goed beheer van deze omgevingsfactoren maakt het binnenklimaat gezond.

• Een temperatuur van 20°C is ideaal in leef- en speelruimten.
• In slaapruimten is 18°C optimaal, met een minimum van 15°C om condensatie en schimmelvorming te voorkomen.
• Vermijd temperatuurschommelingen van meer dan 5°C.
• Goede isolatie helpt warmteverlies en oververhitting tegengaan en verlaagt de energiekosten.

Tips bij extreme hitte

• Laat kinderen voldoende drinken, bij voorkeur niet te koud water.
• Vermijd onnodige warmtebronnen zoals lampen, computers en ovens.
• Ventileer overdag aan de schaduwzijde en 's avonds/nachts door ramen en deuren open te zetten.
• Gebruik buitenzonnewering, natte doeken aan zonnige ramen en muren, lichte een dunne laag water op platte daken.

Airco kan nuttig zijn bij hittegolven, maar kan ook ziektekiemen verspreiden en allergieën doen toenemen. Deze maatregelen helpen:

• Beperk temperatuurverschillen met de buitenlucht.
• Zorg voor voldoende ventilatie en sluit ramen en ventilatieroosters niet af.
• Onderhoud en reinig het systeem regelmatig.
• Vermijd airco's met luchtbevochtiging om legionellarisico’s te voorkomen.

Slechte ventilatie kan hoofdpijn, ademhalingsproblemen en een hoger risico op infecties veroorzaken. Het leidt ook tot een muffe ruimte en kan schimmel laten ontstaan. Een goede ventilatie zorgt voor gezonde binnenlucht en een veilige omgeving voor kinderen en medewerkers.

Het kwaliteitskader voor ventilatie van het Departement Zorg helpt je de luchtkwaliteit te verbeteren met:

• Een kwaliteitshandboek met informatie over ventilatie in de kinderopvang.
• Een risicoanalyse via CO2-metingen en een mogelijke ventilatieaudit.
• Een ventilatieplan om structureel aandacht te besteden aan ventilatie.
• Een ventilatierapport om de luchtkwaliteit te monitoren en te evalueren.

• Een gezonde luchtvochtigheid ligt tussen 40% en 60%.
• Overmatige vochtigheid kan leiden tot schimmel- en bacteriegroei.
• Regelmatig ventileren is noodzakelijk, ook in de winter. Koudere, drogere buitenlucht opwarmen vergt ook minder energie dan het opwarmen van vochtige binnenlucht.
• Gebruik een hygrometer om de luchtvochtigheid te controleren.

• De drinkwaterkwaliteit wordt om de drie jaar gecontroleerd in groepsopvang en steekproefsgewijs in gezinsopvang. De drinkwatermaatschappijen zijn verplicht de kwaliteit van het drinkwater op te volgen, in opdracht van Zorg en Gezondheid en de Vlaamse Milieumaatschappij.
• Controleer steeds de legitimatie van waterstaalnemers via www.aquaflanders.be.

• Kinderopvang met 15 of meer nachtopvangplaatsen en aerosolproducerende installaties (bv. douches) moeten preventieve maatregelen nemen tegen legionella.
• Een kind met legionellose kan naar de opvang komen als de algemene toestand dit toelaat.
• Meer info en aanbevelingen vind je op de website van Zorg en Gezondheid.

Roken is verboden in de kinderopvang. De opvang valt onder de federale regelgeving voor rookvrije openbare ruimtes.

De informatie over hoogspanningskabels en andere straling vind je op de website van Kind en Gezin bij de informatie voor ouders.

PFAS-stoffen kunnen gezondheidsrisico’s met zich meebrengen, zoals een verminderde vaccinatierespons, lager geboortegewicht, verstoringen van de immuniteit en hormoonbalans.

Energiebesparende maatregelen verlagen niet alleen de kosten, maar verbeteren ook de luchtkwaliteit en dragen bij aan duurzaamheid.

Bij VIPA kan je een gratis energiescan aanvragen om te ontdekken hoe je opvanglocatie energie-efficiënter kan worden. Daarnaast zijn er klimaatsubsidies beschikbaar voor energiebesparende aanpassingen.