Spelen en bewegen

Buiten spelen is leuk en goed voor de gezondheid en ontwikkeling van jonge kinderen. Opgroeien moedigt de kinderopvang en ouders aan om kinderen dagelijks buiten te laten spelen. Dit bevordert motorische vaardigheden, stimuleert de zintuigen en draagt bij aan een positief welbevinden. 

1. Ontwikkel een gedeelde visie

• Bespreek met collega’s de meerwaarde van buitenspelen en bepaal samen een visie.
• Zet de voordelen op een rij en onderzoek welke obstakels er zijn.
• Zoek naar haalbare oplossingen om drempels te verlagen.

2. Stel concrete doelen

• Wil je dagelijks minstens een half uur buitenspelen?
• Is een wekelijkse buitenspeeldag een optie?
• Hoe kan de buitenruimte hierop worden ingericht?

3. Communiceer met ouders

• Betrek ouders bij het buitenspeelbeleid en informeer hen over de voordelen.
• Laat zien hoe kinderen genieten van buitenspelen.
• Geef praktische tips, zoals aangepaste kledij voor elk seizoen.
• Laat ouders bij ophalen binnenkomen via de buitenruimte.

Ook baby’s profiteren van buiten zijn:

• Ze ontdekken materialen met hun zintuigen (gras, zand, water), zolang het veilig kan georganiseerd worden.
• Ze ervaren de natuur en haar veranderingen door de seizoenen heen.
• Ze ontwikkelen motorische en sociale vaardigheden door de buitenwereld te verkennen.

Baby’s hoeven niet uren buiten te zijn; korte momenten volstaan. Kleine groepjes kunnen samen met een begeleider naar buiten.

Buiten spelen met baby's en peuters: hoe ga je aan de slag? Welke drempels zijn er en hoe kan je die aanpakken? Hoe pakken collega's buitenspelen aan? Waar vind je informatie?

Ontdek op de website van Kind en Gezin praktische tips en activiteiten om beweging op een speelse manier te integreren in de kinderopvang.

Op de Speelbank van VVSG vind je meer dan 400 speelactiviteiten die je buiten kan doen. De Speelbank is voor iedereen toegankelijk die een speelactiviteit deelt. 

Leefmilieu Brussel en ONE ontwikkelden een praktische gids voor kinderdagverblijven die hun buitenruimte willen vergroenen: van plantkeuze en ecologisch onderhoud tot het aantrekken van vogels en het stimuleren van zintuiglijke ervaringen bij kinderen.

Wil jij jouw opvang nóg gezonder en actiever maken? Neem deel aan het project 'Gezonde kinderopvang'  van het Vlaams Instituut Gezond Leven en ontdek hoe je een gezonde omgeving creëert voor alle kinderen.

In een beleid rond buiten spelen kan ook buiten slapen een plek krijgen. Kinderen kunnen in de kinderopvang buitenslapen op een rustplek die is aangepast aan de omstandigheden:

• Baby’s slapen het best in de nabijheid van een begeleider. Als buitenspelen een vaste waarde is in jouw opvang, kan je enkele rustplekken buiten voorzien.
• Doe eerst de risicoanalyse, die regelmatig geëvalueerd wordt, en in overleg met de ouders.
• Volg altijd de richtlijnen veilig slapen.

Voorbeelden van buitenslapen

• Tijdens een wandeling valt een baby in slaap in de kinderwagen.
• Een baby doet een dutje in een buitenbedje terwijl jij met de andere kinderen buiten speelt en toezicht houdt op de baby.
• Een onthaalouder trekt er met baby’s en peuters op uit en gebruikt tentjes voor het middagdutje.
• Bij mooi weer worden de rustbedjes buiten gezet en slapen de peuters in de buitenlucht.
• De opvang kiest voor buitenslaaphuisjes om insecten en tocht te vermijden.
• Een opvang schaft enkele buitenslaaphuisjes aan en werkt met een beurtrol, zodat elk kind ervan kan genieten.

Beweging is cruciaal voor de ontwikkeling van baby’s. Daarom zetten Opgroeien en het Vlaams Instituut Gezond Leven drie kernboodschappen in de kijker:

1. Geef  baby’s zoveel mogelijk ruimte en kansen om te bewegen en te spelen 
2. Doe plezante ‘buikligtussendoortjes’. Hou de baby’s goed in de gaten, niet elke baby vindt dat leuk. Als het even niet goed lukt, kan een baby in moeilijkheden geraken en moet je snel kunnen ingrijpen.
3. Wissel een baby regelmatig van houding.

Meer informatie? Bezoek de de webpagina 'Bewegen voor baby's'

Een stimulerende speelomgeving moedigt kinderen aan om te ontdekken en zich te ontwikkelen.

Geborgenheid en overzicht

• Deel grote ruimtes op in speelhoeken en zones voor een duidelijke structuur.
• Houd vaste plekken aan voor eten en slapen.
• Beperk het wisselen van ruimtes voor jonge kinderen.

Stimuleren en tot rust komen

• Zorg voor voldoende bewegingsvrijheid en zintuiglijke prikkels.
• Geef speelgoed een vaste plaats, zodat kinderen het zelf kunnen nemen en opruimen.
• Creëer rustplekken waar kinderen zich kunnen terugtrekken.
• Vermijd overprikkeling in eet- en slaapruimtes door koele kleuren en een sobere inrichting.
• Stimuleer zelfstandigheid met lage kapstokken, wastafels en toegankelijk sanitair.

Diversiteit en herkenbaarheid

• Voorzie ruimte voor persoonlijke spullen en eigen knuffels.
• Laat culturele diversiteit terugkomen in speelgoed, decoratie en communicatie.
• Maak de omgeving huiselijk door variatie in bedjes, kastjes en kapstokjes.