Crisisjeugdhulp

De meeste crisissituaties worden opgevangen binnen de reguliere werking van hulporganisaties. Wanneer dat niet volstaat en extra ondersteuning nodig is, kan een beroep worden gedaan op crisisjeugdhulp.

In Vlaanderen werken verschillende organisaties samen in crisisnetwerken om kinderen en jongeren in acute nood te helpen. 

Crisisjeugdhulp bestaat uit drie vormen:

• crisisinterventie: onmiddellijke en kortdurende hulpverlening in acute situaties,
• crisisbegeleiding: intensieve begeleiding voor een korte periode,
• crisisverblijf: tijdelijke opvang in een voorziening voor jeugdhulp of in een pleeggezin.

De crisisnetwerken zijn niet rechtstreeks toegankelijk. Een aanmelding gebeurt altijd via een hulpverlener bij een crisismeldpunt.

Wanneer de dagelijkse werking van een hulporganisatie onvoldoende is en extra ondersteuning nodig blijkt, kan een hulpverlener overleggen met een crisismeldpunt. In uitzonderlijke gevallen kunnen ook jongeren en ouders rechtstreeks contact opnemen.

Het crisismeldpunt onderzoekt samen met de aanmelder welke hulp mogelijk is in de omgeving van de jongere. Als dat nodig is, kan crisisjeugdhulp of crisiszorg binnen de geestelijke gezondheidszorg een optie zijn.

De crisismeldpunten zijn regionaal georganiseerd en 24/7 bereikbaar:

Het crisisprogramma omvat verschillende opdrachten:

• een permanent bereikbaar crisismeldpunt per regio.
• ambulante of mobiele crisisinterventie voor snelle ondersteuning.
• ambulante of mobiele crisisbegeleiding voor verdere opvolging.
• crisisopvang in een jeugdhulpvoorziening of via crisispleegzorg.

Het meldpunt biedt ook telefonisch consult aan.

Hulpverleners, magistraten of andere dienstverleners kunnen een crisis aanmelden via de regionale crisismeldpunten. 

Daarbij gelden enkele belangrijke principes:

• De aanmelder blijft betrokken en zoekt mee naar oplossingen binnen de eigen werkopdracht.
• De jongere, ouders en opvoedingsverantwoordelijken worden geïnformeerd over de crisishulp.
• Het crisisnetwerk kan enkel ingeschakeld worden als het cliëntsysteem bereid is om samen te werken.
• Jongeren die verblijven in een residentiële setting kunnen geen beroep doen op het crisisnetwerk.

Rechtstreekse aanmelding

Een aanmelding via een hulpverlener of dienstverlener heeft altijd de voorkeur. Zij kunnen inschatten of crisisjeugdhulp de meest aangewezen stap is.

Als er geen hulp- of dienstverlener beschikbaar is, kan een jongere of ouder(s) rechtstreeks contact opnemen met een crisismeldpunt. Het meldpunt bekijkt dan samen met hen de situatie. 

• Als de situatie onveilig is, verwijst het door naar de politie.
• Is er geen hulpverlener in beeld, dan bekijkt het meldpunt wie de rol van aanmelder kan opnemen. Eventueel kan het meldpunt zich laten bijstaan door de partners crisisinterventie om tijdens het proces van vraagverheldering de situatie ter plaatse in te schatten.

Wanneer crisisjeugdhulp effectief wordt ingeschakeld, wordt de betrokken hulpverlening zo snel mogelijk geïnformeerd. 

Soms is een crisismoment vooraf te voorspellen. Hulpverleners kunnen jongeren en hun ouder(s) voorbereiden door contactgegevens van het crisisnetwerk te bezorgen en indien mogelijk vooraf te overleggen met het crisismeldpunt. Bij voorkeur is er dan ook op voorhand overleg met het crisismeldpunt zodat dit snel en gepast kan reageren als de jongere contact opneemt.

De werkingsprocessen van crisisjeugdhulp en crisismeldpunten staan in de werkingsprocessen crisisjeugdhulp. Dit kader is gebaseerd op de werkmap Integrale Jeugdhulp en aanvullende richtlijnen.