Veel vaders willen een goede ouder zijn, maar ervaren onzekerheid en vinden niet altijd de juiste ondersteuning of informatie. Bij vaders met een migratieachtergrond spelen daarnaast vragen over discriminatie, culturele identiteit en balans in zorgtaken een belangrijke rol.
Algemeen beeld van ondersteuningsbehoeften
- Er is geen recent, specifiek onderzoek dat exact aangeeft hoeveel vaders in België ondersteuning wensen bij de opvoeding. Uit diverse studies blijkt echter dat veel vaders behoefte hebben aan begeleiding, maar deze vaak niet zoeken vanwege onzekerheid of het ontbreken van geschikte voorzieningen. Vaders hebben een sterk verlangen om goede ouders te zijn, maar worstelen tegelijkertijd met een sluimerend gevoel van onzekerheid. Dit contrasteert met het stereotype van de zelfverzekerde, onwankelbare vader, de zogenaamde ‘rots in de branding’. Deze discrepantie kan ertoe leiden dat vaders minder snel hulp of advies zoeken, waardoor hun betrokkenheid bij de opvoeding soms beperkt blijft (Thys, 2016).
- Bijna een kwart van de vaders met jonge kinderen (0–4 jaar) wil volgens Buysse en Nienhuis (2007) meer kennis over opvoeding. Ook een ander Belgisch onderzoek uit 2010 (Marketresponse) laat zien dat vaders behoefte hebben aan informatie over de ontwikkeling van hun kinderen, gezonde voeding, het omgaan met emoties en het communiceren op gelijke voet met hun kinderen.
- Onderzoek toont aan dat mannen vooral baat hebben bij ondersteuning op cruciale momenten: de zwangerschap van hun partner, de geboorte van een kind, relatie- of rolveranderingen, verlieservaringen, veranderende werkomstandigheden, contact met het gerechtssysteem en belangrijke levensovergangen van hun kinderen (bijvoorbeeld schoolveranderingen of ontwikkelingsstadia) (Barker et al., 2004).
Ondersteuningsbehoeften bij ouders met een migratieachtergrond
- Ouders met een migratieachtergrond hebben deels dezelfde opvoedvragen als andere ouders, maar daarnaast ook specifieke vragen gerelateerd aan de migratiecontext. Voorbeelden hiervan zijn (Distelbrink et al., 2020; Distelbrink & Pels, 2015; Farag, 2017):
- Hoe maak je je kinderen weerbaar tegen mogelijke discriminatie-ervaringen of negatieve beeldvorming?
- Hoe ondersteun je hen in het vinden van hun plaats in en hun verhouding tot de bredere samenleving?
- Hoe ondersteun je je kind bij de ontwikkeling van een religieuze of meervoudige culturele identiteit?
- Hoe breng je, in de omgeving minder courante, waarden over in de opvoeding?
- Bij ‘kleine’ dagelijkse problemen, zoals een kind dat niet luistert of niet wil eten, hebben deze ouders doorgaans weinig behoefte aan ondersteuning en proberen ze dit zelf op te lossen. Wel zoeken ze begeleiding bij onderwijs gerelateerde uitdagingen en bij het aanpakken van schoolproblemen.
- Belgisch onderzoek onder moslimouders (Lecoyer et al., 2023) bevestigt dit beeld en benadrukt daarnaast de zorgen van vaders over racisme, discriminatie, schoolprestaties en de toekomst van hun kinderen. Bovendien geven deze vaders aan behoefte te hebben aan meer balans in de verdeling van zorgtaken, sociale netwerken en gesprekspartners om opvoedingskwesties te bespreken.
