Taalstimulering en meertaligheid

Hoe werkt taalverwerving in één of meerdere talen?

Kinderen kunnen vanaf de geboorte perfect twee of meerdere talen leren. De taalontwikkeling bij meertalige kinderen verloopt grotendeels op dezelfde manier als bij kinderen die in één taal worden opgevoed. Ze doorlopen dezelfde fasen in hun taalontwikkeling.

Maar er zijn natuurlijk ook een aantal verschillen:  

  • Omdat meertalige kinderen nu eenmaal meerdere talen ter beschikking hebben, zullen ze altijd voor een keuze staan: wanneer én met wie welke taal gebruiken. Ze worden zich dan ook heel vroeg bewust van taal. En zo oefenen ze ook hun inlevingsvermogen.  
  • Meertalige kinderen kennen gemiddeld meer woorden in de verschillende talen samen dan een eentalig kind. Bekijk je echter één taal apart dan zal een kind meestal minder woordenschat hebben dan een eentalig kind in die taal. Meertalig opgevoede kinderen zijn dus minstens even taalvaardig als hun eentalige leeftijdsgenoten.
  • Meertalige kinderen gebruiken soms meerdere talen door elkaar, ook wel ‘mixen’ genoemd. Dat is normaal, omdat de verschillende talen in het meertalige brein in verbinding staan met elkaar. Mixen heeft geen negatief effect op het leren van talen.  

Hoe zijn verschillende talen met elkaar verbonden in het meertalige brein?

Een kind maakt op jonge leeftijd nog geen onderscheid tussen de verschillende talen. Ze zijn met elkaar verbonden.

Het 'ijsbergmodel' van expert  Jim Cummins geeft meer inzicht in  hoe meerdere talen zich verhouden tot elkaar en voortdurend met elkaar in verbinding zijn. 

ijsbergmodel cummins

De zichtbare toppen boven het water zijn de verschillende talen. Ze rusten op een onzichtbare gemeenschappelijke basis onder water: een centraal talenreservoir.  

Alle kennis en vaardigheden (bv. abstract denken, conceptuele kennis) die een kind in een of meerdere talen leert, worden opgeslagen in dit reservoir. Alle talen putten hieruit. Als je dus al concepten en kennis hebt verworven in je thuistaal (bv. je kent het concept boek en het woord voor boek), kan je een nieuwe taal sneller oppikken omdat je dan enkel nog de nieuwe woorden moet leren.

Als een kind een nieuwe taal leert, bouwt het verder op die bestaande basis van kennis en vaardigheden. Dit betekent dat een stevige basis in de thuistaal een stevige basis vormt voor het leren van andere talen.

Professor Esli Struys over mixen van talen en hoe je hier mee kan omgaan