Uitgangspunten en werkingsprincipes

• Opvoedkundig weten

Ontmoeting vraagt het loslaten van het 'opvoedkundig weten'. Ontmoeten vertrekt niet van vooropgestelde definities over 'goed ouderschap'.

• Gerichtheid op het kind 

Het kind staat centraal in de ontmoeting. De aanwezigheid van kinderen brengt ouders samen en nodigt uit tot gesprek, herkenning en verbinding. We erkennen het kind als volwaardig deelnemer en richtinggever in de ontmoeting.

• Autonomie en verbondenheid

Ontmoeting vertrekt vanuit de eigenheid en autonomie van elk gezin. Ouders en kinderen kiezen zelf hoe ze deelnemen, wat ze willen delen en met wie. Tegelijkertijd gaat autonomie steeds gepaard met verbondenheid. In relatie tot elkaar kunnen mensen groeien, zichzelf ontdekken. Ontmoetingsplaatsen zijn daarom plekken waar zowel ruimte is voor herkenning tussen ‘gelijken’ als voor ontmoeting met ‘anderen’. In die zin zijn het plekken waar het samenleven centraal staat.

• Taal en verhalen 

Binnen het “gezellig spreken” over kinderen, koetjes en kalfjes, de vakantie, enkele bezorgdheden, de koffie … vallen er “waarheden”. In het spreken met andere ouders en het “schrijven” van het eigen verhaal, stelt zich de vraag naar wat we belangrijk vinden in de opvoeding en wat we aan onze kinderen willen doorgeven. Ontmoetingsplaatsen zijn in die zin ‘places where parents are trying to find out who is willing to share their voice, and also, importantly, to find out which voice is theirs” ( Ramaekers & Suissa, 2010). Ook kinderen drukken hun “verhalen” uit op een verbale en non-verbale manier: via gedrag, spel, gebrabbel. Het is aan de medewerkers om taal te hebben voor het hypothetisch verlangen van het kind en om de openheid van dialoog te bewaren. Zij zorgen ervoor dat er ruimte voor open confrontatie gecreëerd wordt zodat ouders zelf en via elkaar een weg vinden bij het opvoeden van hun kinderen.

• Vrije confrontatie 

De medewerkers en de ruimte faciliteren “confrontatie” tussen ouders zonder dat dit intentionele, rationele processen zijn. Door de ontmoeting met andere ouders worden opvoeders geconfronteerd met verschillende opvoedingswaarden en stijlen. Kortom: via de ontmoeting komt men in aanraking met een diversiteit aan relaties en opvattingen. Deze confrontatie is niet vrijblijvend omdat het verschil hoe dan ook confronterend werkt. Dit leidt ook tot confrontatie met jezelf. Maar deze confrontatie overstijgt ook het individuele niveau. Men voelt zich opgenomen in de groep van “ouders”, binnen de gemeenschap, de samenleving.

• De ruimte 

Bij het faciliteren van ontmoeting speelt de ruimte een belangrijke rol. De fysieke ruimte dient ingericht te zijn als aantrekkelijke speelomgeving met uitdagende materialen zodat kinderen en ouders samen of apart kunnen spelen. Daarnaast kunnen er ook plekken zijn waar ouders tot rust kunnen komen, of net met andere ouders kunnen praten, etc. Belangrijk hierbij is dat de ruimte de visie van de ontmoeting weergeeft en de doelgroep er zich welkom voelt.

• Het alledaagse

Het dagelijkse leven en alles wat er op het moment plaats vindt kan aanleiding vormen tot gesprek. Verder betekent dit dat bij elk nieuw contact met eenzelfde ouder of kind eenzelfde soort van openheid wordt getoond. Vanuit de medewerkers wordt er niet verwezen naar voorgaande gesprekken of volgende.

• De rol van begeleiders

Ontmoeting komt niet vanzelf, dat leerde het onderzoek van Geens (2017) en Devlieghere (2014) ons. Ontmoeting tussen gezinnen kan best gefaciliteerd worden door begeleiders die nadenken over de visie en doelstellingen, de toegankelijkheid, het al of niet koppelen aan ander aanbod, de evaluatie, ... De begeleiders hebben een belangrijke rol tijdens de ontmoetingsmomenten. Ze hebben aandacht voor elk individu én voor de groep, ze zorgen voor insluiting, vermijden uitsluiting, denken na over de ruimte en het materiaal. De begeleiders kunnen professionals zijn of vrijwilligers. Maar het werk vraagt een professionele houding die vertrekt vanuit respect, vertrouwen, reflectie, sensitief responsief ageren, etc.

Wil je graag wat inspiratie opdoen door te lezen over ervaringen van collega's? Grasduin dat in Ervaringen uit het werkveld.