Over de bronnen
Op de pagina’s voor dit thema schetsen we cijfers op basis van de registratiesystemen van Kind en Gezin en Zorg en Gezondheid. Kind en Gezin heeft - dankzij een samenwerking met het agentschap Zorg en Gezondheid - dashboards gebouwd waarin per vaccin(dosis) getoond wordt bij hoeveel procent van de kinderen een vaccin geregistreerd werd (door Kind en Gezin of door andere vaccinatoren zoals geregistreerd in Vaccinnet, het bestel- en distributiesysteem voor vaccins).
Hoe de cijfers over het vaccinatiebereik juist interpreteren?
De volgende zaken zijn belangrijk om cijfers en evoluties correct te interpreteren:
- Als er voor een kind geen vaccinatie geregistreerd staat in Vaccinnet, dan is het mogelijk dat de vaccinator het niet registreerde of dat het kind gevaccineerd is door vaccinatoren die niet registreren in Vaccinnet (bv. het Office de la Naissance et de l’Enfance, ONE). We mogen dus niet zomaar concluderen dat de kinderen niet gevaccineerd zijn. Daarom spreken we van een groep kinderen die niet gevaccineerd is of voor wie de vaccinatie niet (juist) geregistreerd werd in Vaccinnet.
- De cijfers over de vaccinaties in het eerste levensjaar houden rekening met de geldigheid van de toediening. Niet alle vaccins worden geldig toegediend en niet voor alle externe vaccinaties kan de geldigheid afgeleid worden. De vaccinatiecijfers moeten daarom eerder beschouwd worden als ‘minstens x procent werd gevaccineerd’.
- Voor het eerste levensjaar steunen we op de registratie van de vaccins volgens aanbevolen leeftijdsmoment in het Vlaamse vaccinatieschema. Niet alle externe vaccinatoren registreren hun vaccinaties echter volgens het leeftijdsmoment. Dit kan afhankelijk zijn van het type elektronisch dossier dat de externe vaccinator gebruikt. Dat zorgt ervoor dat we niet alle gevaccineerde kinderen kunnen toewijzen aan een bepaalde dosis en dat de restgroep ‘niet gevaccineerd of niet geregistreerd’ bv. ook kinderen bevat die gevaccineerd zijn met het hexavalent vaccin, maar we weten niet met welke dosis(sen). We zien dat het aandeel kinderen in de restgroep die minimum 1 dosis Hexa gekregen heeft geleidelijk aan stijgt (van 3,1% voor geboortejaar 2017, 3,4% voor 2018, 4,2% voor 2019, 4,6% voor 2020 naar 4,8% voor geboortejaar 2021). Deze vaccins kunnen niet opgenomen worden in de getoonde percentages per dosis gegeven door externe vaccinatoren.
De cijfers over het aandeel kinderen dat niet gevaccineerd is of van wie de vaccinatie niet geregistreerd werd, mogen dus echt niet verengd worden tot het aandeel kinderen dat niet gevaccineerd werd.
Over de berekeningswijze
- We berekenen cijfers voor kinderen die in Vlaanderen of Brussel geboren zijn en op 31 december van het jaar nog in het gebied (gewest of LOGO of gemeente ) wonen.
- Sinds 2020 hebben we dankzij een koppeling met domiciliegegevens van het Rijksregister meer nauwkeurige cijfers over de woonplaats van de kinderen.
- Voor de cijfers over het tweede levensjaar kijken we naar alle kinderen die na een leeftijd van 345 dagen het vaccin toegediend kregen. Hierdoor zijn de cijfers voor het meest recente geboortejaar niet onmiddellijk beschikbaar.
- Voor het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest tonen we enkel cijfers voor kinderen die minstens een huisbezoek of consult kregen van Kind en Gezin en die niet opgevolgd werden door het ONE.
- Naast het opladen van de cijfers voor het meest recente geboortejaar, vernieuwen we ook telkens de cijfers van de twee voorgaande geboortejaren. Daardoor:
- worden wijzigingen in de registraties (bv. foutieve registraties rechtzetten) meegenomen, waardoor de jaarcijfers kunnen verschillen van cijfers die eerder verspreid werden (bv. via Het Kind in Vlaanderen)
- is het ergens logisch dat de vaccinatiecijfers voor het meest recente jaar lager liggen dan die van voorgaande geboortejaren.
- De cijfers worden twee keer per jaar vernieuwd: in de maand februari en in de maand augustus.
- We presenteren ook halfjaarlijkse cijfers waarbij een onderscheid gemaakte wordt tussen kinderen geboren in het eerste en tweede semester van een bepaald geboortejaar. Op deze manier kunnen we sneller voor een bepaald geboortejaar communiceren over de vaccinatiecijfers voor kinderen geboren in eerste semester.
