Wat doet het OCJ?
Wanneer tussenkomst van de overheid noodzakelijk is, wordt de hulpverlening opgestart of verdergezet onder een mandaat maatschappelijke noodzaak. Een OCJ-consulent begeleidt het traject samen met de jongere, zijn ouders en hun netwerk, met als doel een veilige en omringde omgeving te creëren.
Hoewel de hulp van het OCJ vrijwillig is, kunnen jongeren en ouders niet zomaar beslissen om deze stop te zetten. Als hulp vastloopt, kan het OCJ het dossier doorsturen naar het Parket, dat een jeugdrechter kan inschakelen.
Ontdek hoe en wanneer je kan aanmelden bij een OCJ.
Consultfunctie bij het OCJ
Hulpverleners kunnen bij het OCJ terecht voor consult in situaties van (vermoedelijke) verontrusting.
Samen wordt bekeken welke acties nog mogelijk zijn, zoals:
- stap voor stap verkennen en bespreken van verontrusting.
- alternatieven binnen de vrijwillige hulpverlening.
- mogelijkheden binnen het bestaande netwerk.
- afweging of aanmelding bij een gemandateerde voorziening nodig is.
Consultvragen kunnen anoniem gebeuren en leiden enkel tot een aanmelding indien de consultvrager dit beslist.
- regionale contactgegevens consultfunctie OCJ
- regionale contactgegevens van de ondersteuningscentra jeugdzorg
Als hulpverlener krijg je soms te maken met zwangere vrouwen waarbij je je zorgen maakt over de veiligheid van hun ongeboren kind. Vandaag bestaat er nog geen juridisch kader om vanuit een maatschappelijk mandaat tussen te komen. Opgroeien wil daar werk van maken met het pilootproject ‘Veilig en omringd opgroeien van in de buik’ in Limburg. Meer weten? Neem een kijkje op de projectsite.
OCJ als gemandateerde voorziening
Hulpverleners proberen altijd eerst een oplossing te vinden binnen de vrijwillige jeugdhulp. Soms is de situatie echter zo onveilig of bedreigend dat ingrijpen noodzakelijk is.
Dit is vooral het geval bij verontrusting, zoals:
- bedreigde ontwikkelingskansen van een minderjarige, bv. als een jongere nauwelijks naar school gaat,
- aantasting van de fysieke, psychische of seksuele integriteit van een minderjarige, bv. bij mishandeling of misbruik.
Wanneer hulp niet wordt aanvaard of vastloopt, kan een gemandateerde voorziening tussenkomen. In Vlaanderen zijn er twee gemandateerde voorzieningen:
- ondersteuningscentra jeugdzorg (OCJ): onderdeel van Opgroeien.
- Vertrouwenscentra kindermishandeling (VK): gesubsidieerd door Opgroeien.
Jongeren, ouders en vertrouwenspersonen kunnen ook rechtstreeks aanmelden, bij voorkeur via een algemene dienst zoals het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) of de jongerenwerking JAC van de centra algemeen welzijnswerk (CAW).
De gemandateerde voorzieningen beoordelen of er sprake is van maatschappelijke noodzaak. Dit betekent dat de samenleving vindt dat ingrijpen noodzakelijk is, bv. als ouders of jongeren niet willen of kunnen meewerken.