Het proces is belangrijker dan het resultaat
Het opmaken van een praktijkbeschrijving helpt om systematisch te reflecteren op jouw praktijk en de kwaliteit ervan verder te verbeteren: wat is nu eigenlijk precies het doel, de doelgroep en wat doe je wanneer om dit doel te bereiken? Het maakt jouw praktijk ook overdraagbaar voor anderen in Vlaanderen en Brussel.
De focus van de databank is het beleid en het werkveld inspireren om met kwaliteitsvolle methodieken en beschikbare kennis over thematieken aan de slag te gaan en zo een kwaliteitsvol aanbod op maat van gezinnen te bieden.
Waarom een praktijk beschrijven?
Praktijkwerkers passen soms al jaren met succes een praktijk toe om een bepaald vraagstuk aan te pakken. Hoe deze praktijk precies werkt staat soms gedeeltelijk op papier maar bestaat vaak vooral in de hoofden van de uitvoerders. Wanneer je als professional je succesvolle praktijk zelf beschrijft en deelt draag je bij aan de ontwikkeling van kennis, de professionalisering van het werkveld en maak je je praktijk daadwerkelijk overdraagbaar.
- Overdraagbaarheid
Een beschrijving maakt de praktijk overdraagbaar. Voor de eigen organisatie is een praktijkbeschrijving waardevol om meer collega's op te leiden voor verdere toepassing van de praktijk. Daarnaast wordt de praktijk aan andere organisaties beschikbaar gesteld. Door kennis te delen en voort te bouwen op elkaars kennis, kan je als sector efficiënter werken en je doelgroep beter ondersteunen. - Reflectie en kwaliteitsverbetering
Je leert je eigen praktijk ook beter kennen door deze op papier te zetten. Je denkt na over het doel, de doelgroep en wat je precies wanneer doet. Het stimuleert ook om je af te vragen waarom je het op deze manier doet en niet anders. Het leidt tot een aanscherping van de praktijk en de kwaliteit neemt toe. Ook komen mogelijke hiaten aan het licht: wat is er nog meer nodig om deze praktijk met succes toe te passen? Daarbij is het goed te bekijken hoe de praktijk kan aansluiten bij bestaande actuele vakkennis. Zo verwerk je de nieuwste inzichten in de praktijk. - Professionalisering
Het draagt bij aan de professionalisering van het werkveld wanneer een organisatie een beproefde praktijk van andere organisaties inzet of zelf een praktijk ontwikkelt, vastlegt en evalueert. Je zet je organisatie bovendien als deskundig in the picture wanneer je de eigen kennis deelt, doordat andere organisaties vragen kunnen stellen en eventueel ook een training in toepassing van de praktijk kunnen volgen. Het uitwisselen van praktijkervaring en het gezamenlijk verrichten van inspanningen om de kwaliteit ervan steeds te verbeteren is goed voor de professionele uitstraling van de sector. - Verantwoording
Een heldere beschrijving van je werkwijze draagt bij aan een betere verantwoording, zowel naar de mensen die je wilt bereiken als naar toeleiders, de lokale besturen, organisators of financierders. Zeker wanneer je deze verantwoording via evaluatie, monitoring en effectonderzoek kracht bij kunt zetten.
Indienen?
Overweeg je om je praktijk te beschrijven? Wil je meer weten over het proces en de stappen van een beschrijving? Staat jouw praktijk al ver genoeg voor het proces van beschrijving?
Neem dan zeker contact met het EXPOO-team. We gaan graag met jou in gesprek.
Heb je interesse om het proces aan te gaan?
- Meld je praktijk dan aan via het aanmeldingsformulier. Elke organisatie of netwerk kan indienen.
- Bij een positieve reactie op je aanmelding organiseert EXPOO een persoonlijk gesprek over de werkwijze, het format van beschrijven en de verwachtingen.
- Het proces van beschrijving en onderbouwing kan starten.
- Het hele proces vraagt tijd en energie maar je kan wel in fases indienen. Zo kan je ervoor kiezen om eerst de tijd te nemen voor de beschrijving van je praktijk en deze in te dienen voor de commissie. In een latere fase werk je dan aan de onderbouwing en uitvoerbaarheid.
Beschrijven in grondplan
Het beschrijven van je praktijk gebeurt aan de hand van een grondplan. Het grondplan bestaat uit verschillende onderdelen die allemaal door de commissie worden gereviewd. Om het grondplan te kunnen invullen, vind je werkvragen en tips in de bijhorende leidraad. Deze ondersteunen jou in het reflecteren en beschrijven van je praktijk. EXPOO ondersteunt bij het beschrijven van jouw interventie voor de databank. We lezen mee en geven feedback op het ingevulde grondplan alvorens je indient voor de commissie.
Wat na indiening?
Elke beschreven praktijk wordt schriftelijk voorgelegd aan de commissie die het grondig doorneemt en van feedback voorziet.
Samen bekijken we de verdere doorontwikkeling van je praktijk en de mogelijkheden op vlak van professionalisering en onderbouwing.
Wil je met een groep of netwerk van praktijken aan de slag?
Jaarlijks organiseert EXPOO collectieve praktijkbeschrijvingsdagen. Je loopt als groep uitvoerders van eenzelfde praktijk of methodiek samen het proces van beschrijven. Dit onder leiding van een expert en een penhouder. Door samen uit te wisselen, wordt zo collectieve kennis gecreëerd.
Proces van beschrijven
Elke praktijk doorloopt een aantal stappen in het proces van beschrijven. In deze bijlage vind je een overzicht van die stappen.
Niveaus van beschrijving
Na review door de commissie krijgt elke praktijk in de databank een niveau van beschrijving toegekend. Dit niveau maakt zichtbaar hoe ver de praktijk inhoudelijk is uitgewerkt en onderbouwd. In de databank van Opgroeien kan je filteren op dit niveau van beschrijving.
Niveaus van beschrijving:
- Goed beschreven: De commissie heeft een review uitgevoerd en feedback gegeven aan de indiener. Op dat moment wordt het grondplan gepubliceerd. In overleg met de commissie en de indiener organiseren we een kleine communicatie-activiteit.
- Theoretisch onderbouwd: De praktijk is onderbouwd vanuit algemene theorieën die expliciet worden toegespitst op het probleem, de doelstelling en de werkwijze van de praktijk.
- Wetenschappelijk onderzocht: De praktijk is onderzocht in de uitvoering en/of de effecten ervan.
De commissie

Voor de samenstelling van deze commissie is gekozen voor geëngageerde mensen met een brede kijk en diversiteit in expertise en achtergrond. De commissie draagt bij tot verdere gedeelde visieontwikkeling over goede praktijken en onderbouwd werken. De commissie bouwt naast de databank kwaliteitsvolle praktijken ook mee aan een ruimer kennisplatform dat tot stand komt via een proces van samen lerend doen wat werkt.
Maak kennis met de commissieIn de Toolbox vind je rapporten, tijdschriftartikelen, boeken en presentaties. Je kan zoeken en filteren op jaar van type of jaar van publicatie.
De belangrijkste informatie overzichtelijk bij elkaar zoals wetenschappelijke inzichten, kennisdocumenten, gerelateerde onderwerpen en mooie getuigenissen.
Vraag het aan team EXPOO

Het team van EXPOO (Expertisecentrum Opvoeden en Opgroeien van het agentschap Opgroeien) biedt betrouwbare, kwaliteitsvolle en toegankelijke informatie en kennis. Heb je vragen of suggesties, aarzel dan niet om ons te contacteren.