Onderzoek naar de ondersteuningsnoden en -trajecten van jongvolwassenen met een (vermoeden van) beperking

Wat is het?

Dit onderzoek werd uitgevoerd binnen het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (SWVG) in opdracht van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Het had tot doel een diepgaand inzicht te verwerven in de ondersteuningsnoden en -trajecten van deze jongeren. De centrale vraag was in welke mate de huidige ondersteuningsstructuren voldoen aan de noden van jongeren tussen 16 en 25 jaar met een (vermoeden van) beperking en hoe beleid en praktijk kunnen bijdragen aan een betere afstemming tussen beschikbare hulp en individuele behoeften.

Waarom is het belangrijk

De overgang naar volwassenheid is voor jongeren met een (vermoeden van) beperking een ingrijpende en vaak complexe fase, waarin zij geconfronteerd worden met tal van uitdagingen op verschillende levensdomeinen, gaande van het vinden van geschikte huisvesting tot het verkrijgen van passende ondersteuning in werk, opleiding en hun sociale leven. De complexiteit van de regelgeving en financiering maakt de overstap van minderjarige naar meerderjarige zorg niet altijd eenvoudig, waardoor jongeren soms in een vacuüm terechtkomen. In het huidige landschap van persoonsvolgende financiering (PVF) en vraaggestuurde ondersteuning rijst de vraag of deze mechanismen daadwerkelijk tegemoet komen aan de specifieke noden van jongeren tussen 16 en 25 jaar met een (vermoeden van) beperking en of zij voldoende ondersteund worden in hun streven naar een zelfstandig en kwaliteitsvol leven.

Hoe gebruiken

Voorliggend onderzoek tracht een antwoord te formuleren op volgende onderzoeksvragen: 

• Wat zijn de toekomstwensen en ondersteuningsnoden van jongvolwassenen met een (vermoeden van) beperking, zowel in de voorbereiding op de overgang naar de meerderjarigheid (toekomstplanning en -voorbereiding) (16-18 jaar), tijdens de transitiefase naar volwassenheid (realisatie van de toekomstplanning) (18-25 jaar), als op de langere termijn als (jong)volwassene (+ 25 jaar)? 

• Hoe schatten deze jongvolwassenen hun levenskwaliteit in op diverse levensdomeinen en welke specifieke noden hebben zij op het vlak van studeren, werken, wonen, dagbesteding, relaties, vrijetijdsbesteding en zorg en ondersteuning? 

• Wat zijn de perspectieven van hulpverleners en jongeren (en hun netwerk) op de realisatie van hun toekomstdromen en beschikbare ondersteuningsmogelijkheden tijdens de jongvolwassenheid? 

• Welke methoden en instrumenten worden er momenteel gebruikt om toekomstplanning en de transitie naar volwassenheid vorm te geven? 

• Welke aanbevelingen en verbetermogelijkheden kunnen geformuleerd worden om de toekomstdromen van jongeren en jongvolwassenen met een (vermoeden van) beperking optimaal te realiseren?