Verontrusting

Alle begrippen op een rijtje

De termen die je kan gebruiken rond verontrusting zijn niet altijd eenduidig. Wat begint als een buikgevoel of bezorgdheid, kan evolueren tot een vermoeden van kindermishandeling. Om helderheid te scheppen in dit complexe veld, is het zinvol om begrippen te verduidelijken.

Duiding van begrippen gerelateerd aan verontrusting

(Onder)buikgevoel

Een onderbuikgevoel is een intuïtief aanvoelen of ingeving die spontaan opkomt, vaak zonder dat je er bewust of rationeel over hebt nagedacht. Het kan zowel positief als negatief aanvoelen: van een geruststellend gevoel tot een gevoel van onveiligheid of onrust. Zo’n gevoel kan wijzen op verontrusting, maar dat is niet altijd het geval. Het is wel een belangrijk signaal om bij stil te staan en verder te onderzoeken. 

Bezorgdheden, ongerustheden, of een niet-pluisgevoel

Vroeger werd een onderscheid gemaakt tussen bezorgdheid en verontrusting. Vandaag wordt dat onderscheid niet langer gehanteerd. Zowel signalen die je zelf opmerkt, als verhalen die kinderen of jongeren delen, kunnen onder het bredere begrip verontrustende situatie vallen.

Verontrustende situatie*

Een situatie die de ontwikkeling van een minderjarige bedreigt doordat zijn psychische, fysieke of seksuele integriteit of die van een of meer leden van zijn gezin wordt aangetast of doordat zijn affectieve, morele, intellectuele of sociale ontplooiingskansen in het gedrang komen, waardoor het aanbieden van jeugdhulpverlening maatschappelijk noodzakelijk kan zijn. 

Vermoeden van kindermishandeling

Een verontrustende situatie waar aanwijzingen zijn dat een kind lijdt onder lichamelijk, seksueel, economisch, of psychisch geweld, letsel of misbruik, lichamelijke of geestelijke verwaarlozing of nalatige behandeling.  

Crisissituatie *

Een acuut beleefde noodsituatie waarin onmiddellijk hulp moet worden geboden. 

Kindermishandeling*

Elke vorm van lichamelijk, psychisch, economisch of seksueel geweld waar van een minderjarige het slachtoffer is, actief door het schadelijke optreden of passief door een ernstige nalatigheid van zijn ouders of van iedere andere persoon.

Maatschappelijke noodzaak of MANO

De kwalificatie die na het onderzoek door de gemandateerde voorziening aan een verontrustende situatie wordt gegeven en die de noodzaak vastlegt om jeugdhulpverlening in te schakelen. 

Intrafamiliaal geweld**

Alle vormen van fysiek, seksueel, psychologisch of economisch geweld dat plaatsvindt binnen het gezin of het huishouden of tussen voormalige of huidige echtgenoten of partners, ongeacht of de dader in dezelfde woning als het slachtoffer verblijft of heeft verbleven 

Geweld

Iets (niet) doen of ermee dreigen iets (niet) te doen waardoor de persoon zichzelf of een ander lichamelijke, psychische, seksuele of economische pijn of schade toebrengt. Geweld wordt zo benoemd omwille van het effect op de persoon die het meemaakt (zelfs als de persoon het niet noodzakelijk zo beleeft), niet omwille van de drijfveren van degene die het gedrag stelt. Accidentele situaties vallen hier niet onder.

* Deze definities zijn (deels) citaten uit het Decreet integrale jeugdhulp van 12 juli 2013

** Deze definitie is een citaat uit de Istanbul-Conventie van 11 mei 2011