Ouders van jongeren

Waar moet opvoedingsondersteuning op inzetten?

Het is belangrijk blijvend in te zetten op opvoedingsondersteuning aan ouders van jongeren.  Ongeveer één derde van de ouders van jongeren geeft aan behoefte te hebben aan informatie en advies bij de opvoeding van hun kinderen.

Op basis van het kinderrechtenverdrag (IVRK) wordt  de overheid gewezen op zijn verantwoordelijkheid op vlak van het realiseren van de rechten van kinderen en het ondersteunen van ouders in hun ouderschap. Opvoeden wordt over het algemeen bekeken als een gedeelde verantwoordelijkheid tussen de private en de publieke sfeer. Een aantal belangrijke elementen waar opvoedingsondersteuning aan ouders van jongeren op moet inzetten:

  • Empowerment, emancipatie en gedeelde verantwoordelijkheid: Om zowel tegemoet te komen aan verantwoordelijkheden en rechten van ouders enerzijds en aan het garanderen van een optimale ontwikkeling van het kind anderzijds, hanteert opvoedingsondersteuning best uitgangspunten zoals empowerment, emancipatie en gedeelde verantwoordelijkheid. Het is belangrijk om blijvend aandacht te besteden aan het niet paternaliseren van ouders in de ondersteuning bij de opvoeding. Daarnaast blijkt het niet -vraaggericht aanbieden van hulp weinig doeltreffend en blijkt het opleggen van een bepaalde norm de opvoedingsstress bij ouders te verhogen. Opvoedingsondersteuners kunnen ouders best informatie aanreiken, zodat ze hun eigen situatie in een perspectief kunnen plaatsen en op een goed geïnformeerde manier zelf weldoordachte keuzes kunnen maken. Onderzoek benadrukt dat het belangrijk is om ouders  gerust te stellen door klemtonen te leggen op wat goed gaat en op het zelfregulerende proces van opvoeding Het belang van een goede ouder-kind relatie is van onschatbare waarde voor de verdere ontwikkeling van jongvolwassenen. Ouders blijven belangrijk voor hun kinderen, ouders ondersteuning in hun ouderschap helpt bijdragen aan een positief opgroeiklimaat.
  • Divers, breed en ruim beschikbaar aanbod Er moet ingezet worden op een brede waaier van aanbod, opvoedingsondersteuning gaande van informatie, advies, praktische steun, sociale steun tot training. Opvoedingsondersteuning moet breed bekeken worden en verder gaan dan de ondersteuning van de ouder-kindrelatie. Er moet aandacht zijn voor de bredere context. Opvoeden is een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders en al wie met kinderen in contact komt. Integraal werken en samenwerken kan bovendien bijdragen tot de laagdrempeligheid van opvoedingsondersteuning en het bereik vergroten. Het ondersteuningsaanbod moet voor iedereen beschikbaar zijn, er moet verhoogde aandacht zijn voor gezinnen die met minder kansen aan de start komen of in ongunstige omstandigheden leven (proportioneel universele dienstverlening).
  • Reactief en preventief: Opvoedingsondersteuning heeft zowel een reactieve als een preventieve functie. Opvoedingsondersteuning moet ingaan op vragen en behoeften van ouders en moet problemen vroegtijdig onderkennen en signaleren. Daarnaast moet opvoedingsondersteuning in zijn proactieve, verrijkende functie inzetten op bijv. het verspreiden van informatie en het geven van voorlichting.