Uitgangspunten

Opvoedingsondersteuning berust op de veronderstelling dat de volgende zaken voor alle ouders en elke gezinsvorm gelden

• De erkenning van het belang van de gezinsopvoeding (de opvoeding in gezinsverband) voor kinderen, volwassenen en samenleving. Opvoeden is een natuurlijk, vanzelfsprekend en dynamisch proces waarbij ouders en kinderen elkaar beïnvloeden (Bakker e.a., 1997).
• De erkenning van de pedagogische verantwoordelijkheid, het verlangen en de bekwaamheid van ouders om de relatie met hun kinderen op een verantwoorde wijze vorm te geven.
• De erkenning dat ouders bij het gewone opvoeden vragen en onzekerheden kunnen ervaren en het recht hebben om indien nodig hiervoor steun te ontvangen (artikel 18 Rechten van het Kind). Opvoeden kan gezien worden als leerproces. Het grootbrengen van het kind leren ouders in de dagelijkse praktijk. Het hebben van vragen, onzekerheid en faalervaringen horen daarbij.
• De erkenning van het recht van gezinnen op voortdurende aandacht van de samenleving voor de realisatie van de randvoorwaarden voor opvoeding. 

Belangrijke uitgangspunten van opvoedings- en gezinsondersteuning 

• Laagdrempelige ondersteuning: dit betekent dat er hulp wordt geboden die makkelijk te bereiken is. Verschillende elementen dragen hiertoe bij, bijvoorbeeld gemakkelijk bereikbaar, een vrijwillig toegankelijk aanbod, goedkoop, niet-stigmatiserend contact, cultuursensitief,…
• Ouders centraal: als ouders centraal staan in je werking, werk je vraaggericht en op maat. Je neemt elke vraag van ouders serieus en houdt rekening met hun behoeften, wensen en noden. Je gaat in dialoog met de ouders op zoek naar een gepast antwoord op hun vraag.
• Van en voor alle gezinnen: opvoedingsondersteuning wil er voor alle ouders zijn. Voor de ene ouders is dit soms, voor de andere heel vaak. Door gezinnen te laten participeren en meer inspraak te geven in het aanbod en de dienstverlening, kan je de noden beter inventariseren en de kwaliteit van de dienstverlening verhogen.
• Vanuit een groeimodel: vanuit een groeimodel werken (empowerment) betekent dat je een attitude aanneemt en acties onderneemt die gericht zijn op het vergroten van de autonomie van ouders.
• Een positief beleid: het is belangrijk te vertrekken vanuit een positieve visie op opvoeding en opvoedingsondersteuning. Dit betekent tdat de kracht en de mogelijkheden van ouders en kinderen centraal staan. Wie ouders en opvoeders wil ondersteunen bij een positieve opvoeding, moet ook werken aan een positief kind- en gezinsbeleid.
• Methodisch werken: methodisch werken betekent dat je de vraag van de ouder goed beluistert en analyseert met wat de vraag te maken heeft, je daarna doelen bepaalt en je een strategie of strategieën kiest om dit doel te bereiken.

Onderbouwde uitgangspunten voor opvoedingsondersteuning

In de richtlijn opvoedingsondersteuning (NCJ 2013) vinden we belangrijke onderbouwde uitgangspunten voor opvoedingsondersteuning terug.

• Opvoedingsondersteuning vanuit preventieve invalshoek is er vooral op gericht ‘normale opvoed- vragen en opvoedproblemen normaal te houden’. Vertrouwen en een open dialoog zijn daarbij de sleutelwoorden. 
  Alle ouders – van aanstaande ouders tot ouders van pubers – moeten op elk moment in de gelegenheid zijn elke vraag over het opvoeden voor te leggen.
• Voor de beantwoording van de meest gestelde opvoedingsvragen en de advisering ter preventie van de meest voorkomende (‘normale’) opvoedproblemen in elke ontwikkelingsfase, is het belangrijk dat professionals gebruikmaken van betrouwbare en valide informatie.
• Inhoudelijk gezien is het niet nodig specifiek aanbod te doen voor sterk identiteitsgebonden ouders, zoals allochtone ouders, bevindelijk gereformeerde ouders, e.a.) aangezien zij vaak dezelfde vragen hebben over de opvoeding als de andere ouders. Wel wordt aanbevolen om bij het bereiken van deze groepen ouders zeer goed recht te doen aan de (identiteitsgebonden) context waarin zij hun kinderen grootbrengen: cultuursensitieve opvoedingsondersteuning. 
  Ook is het van belang in de communicatie en het voorlichtingsmateriaal rekening te houden met het opleidingsniveau en de mate van beheersing van de Nederlandse taal.
• Om goed aan te kunnen blijven sluiten op wensen, behoeften en opvattingen van ouders is het wenselijk een vorm van structurele cliëntenraadpleging en klanten- evaluatie in te voeren.
• Om alle ouders met opvoedingsondersteuning te kunnen bereiken, is outreachend werken vanuit de JGZ van groot belang. Daartoe zijn onder meer effectieve huisbezoekprogramma’s en contactversterkende interventies in te zetten.