Groeipakket

Tegemoetkomen bij opvoedingskosten en strijden tegen armoede

Het Groeipakket is uitgegroeid tot een essentieel onderdeel van het Vlaamse gezinsbeleid. Als financiële basisvoorziening ondersteunt het jaarlijks ongeveer 915.000 gezinnen en 1,6 miljoen kinderen. De Vlaamse overheid voorziet hiervoor een jaarlijks budget van 4,6 miljard euro. Daarmee is het Groeipakket een krachtig beleidsinstrument om enerzijds universeel tegemoet te komen in de opvoedingskosten en anderzijds gericht kinderarmoede te bestrijden.

Principes van het Groeipakket

  • Recht van het kind: Elk kind dat in Vlaanderen woont heeft onvoorwaardelijk recht op ondersteuning vanaf de geboorte.
  • Automatische toekenning: Het Groeipakket wordt automatisch toegekend, waardoor gezinnen geen aanvraag moeten indienen.
  • Belangrijke (financiële) pijler van het geïntegreerd gezinsbeleid
  • Het Groeipakket is een betrouwbaar onderdeel van gezinsinkomen.
  • Vrij besteedbaar bedrag: Gezinnen kunnen zelf beslissen hoe ze het ontvangen bedrag besteden.
  • Monitoring: Data worden verzameld in een datawarehouse
  • Ondersteuning gezinnen
Schematisch overzicht van alle Groeipakket-toeslagen

Hoe het Groeipakket werkt

Elke kind krijgt een gelijk basisbedrag, ongeacht het inkomen. Daarnaast biedt het Groeipakket extra ondersteuning op maat, afhankelijk van de financiële situatie van het gezin. Minder dan 80% van het totale budget gaat naar het basisbedrag voor alle kinderen. 

Meer dan 20% is gericht op toeslagen op maat van het kind:

  • Sociale toeslag en schooltoeslag: enkel toegekend aan gezinnen met een beperkt inkomen
  • Zorgtoeslag: voor kinderen met een specifieke ondersteuningsnood
  • Kinderopvangtoeslag: voor opvang met een vrije prijs
  • Kleutertoeslag: voor drie- en vierjarigen die voldoende aanwezig zijn op school (uitdovend)

Automatische toekenning op basis van gegevens

Het Groeipakket wordt zoveel mogelijk automatisch toegekend dankzij een sterk uitgebouwd netwerk van elektronische gegevensstromen. Via Digitaal Vlaanderen worden meer dan 100 miljoen berichten uitgewisseld op basis van meer dan 50 databronnen (KSZ, FOD FIN, Onderwijs...). Dankzij de samenwerking tussen Opgroeien, het agentschap Uitbetaling Groeipakket en de vijf uitbetalers komt het juiste bedrag automatisch terecht bij elk gezin.

Zorgtoeslag: extra aanvraag

De zorgtoeslag voor kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte is de enige toeslag waarvoor een aanvraag nodig is. Net deze toeslag is zowel een belangrijke tegemoetkoming in de opvoedingskosten als een toeslag in de bestrijding van kinderarmoede, want gezinnen met een kind met beperking, aandoening of handicap lopen meer kans om in armoede terecht te komen.

Schooltoeslag: automatische toekenning voor meer kinderen

Door de overgang van een aanvraagsysteem naar automatische toekenning zagen we bijna een verdubbeling van het aantal kinderen met een schooltoeslag. Intussen krijgt meer dan 40% van de schoolpopulatie een schooltoeslag.

Sociale toeslag: wie het nodig heeft, krijgt meer

In tegenstelling tot het oude systeem, worden sociale toeslagen in het Groeipakket enkel toegekend op basis van het gezinsinkomen. Hierdoor verdubbelde het aantal kinderen dat recht heeft op een sociale toeslag in één klap. Vandaag ontvangt meer dan 30% van de kinderen een sociale toeslag. 

Effect op kinderarmoede

Het Groeipakket speelt een belangrijke rol in de strijd tegen kinderarmoede. Sinds 2019 is het armoederisico bij kinderen gedaald. Onderzoek bevestigt dat het gezinsinkomen daarbij een cruciale factor is. Opgroeien pleit dan ook voor een verdere versterking van het Groeipakket binnen de volgende Vlaamse Regering. Elke extra euro maakt een verschil voor gezinnen.

Gerelateerde thema's