Kinderrechten in de gemeenschapsinstellingen

In september 2018 publiceerde de Commissie voor Toezicht van de Jeugdinstellingen een tussentijds rapport over de werking en infrastructuur van de Vlaamse gemeenschapsinstellingen. Het rapport legde een aantal belangrijke pijnpunten bloot die zijn aangepakt door het actieplan kinderrechten van de gemeenschapsinstellingen.

Focuspunten van het actieplan kinderrechten

Ga snel naar...

Leefklimaat

  • Een positief leefklimaat waarborgen gebeurt via:
    • gestandaardiseerde bevragingen bij jongeren, ouders en personeel
    • een evenwichtig sanctiebeleid
    • grotere autonomie en keuzemogelijkheden van de jongeren.

Daarbij wordt ingezet op een meer herstelgerichte aanpak.

  • Het decreet Jeugddelinquentie biedt bij de start van ieder traject een afgebakende multidisciplinaire oriëntering (max. één maand). Alle instellingen kunnen hun ‘onthaalfase’ aanpassen met inbreng van de jongeren zelf voor de dagbesteding.
  • Op de werkvloer streven de instellingen naar een meer uniforme aanpak zonder het traject op maat uit het oog te verliezen. Ze blijven inzetten op centraal aangestuurde processen.

Infrastructuur

  • Afzonderingskamers zijn aangepast volgens geldende normen, met voorzieningen zoals tijdsaanduiding, lichtregeling en een oproepsysteem.
  • Elke campus heeft voldoende alternatieven beschikbaar, zoals (prikkelarme) afzonderingskamers, binnen- en buitenruimtes, om isolatieruimtes minder te gebruiken voor afzonderingen.
  • Een meerjarenplan voorziet in structurele verbouwings- en verbeteringswerken voor verschillende campussen.

Afzonderingen

  • Afzondering wordt enkel toegepast wanneer de veiligheid van de jongere, andere jongeren of begeleiders in het gedrang komt.
  • Multidisciplinair overleg bepaalt of een afzondering noodzakelijk is. Afzondering is altijd zo kort mogelijk.
  • Er is geen fixatie.
  • De gemeenschapsinstelling zetten methodieken in om crisissen te voorkomen en om alternatieven te zoeken bij escalaties, gekoppeld aan infrastructurele aanpassingen.

Onderwijs

  • Het onderwijsaanbod op de campussen wordt uitgebreid en geoptimaliseerd.
  • In samenwerking met Onderwijs worden verdere verbeteringen onderzocht.
  • Schoolachterstand wordt zoveel mogelijk beperkt, zodat jongeren aansluiting kunnen behouden bij regulier onderwijs.

Je vindt meer info in de regelgeving over onderwijs in de gemeenschapsinstellingen.

Commissie van Toezicht

De Commissie van Toezicht van de Jeugdinstellingen (CVTJ), opgericht bij het Kinderrechtencommissariaat en goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 3 februari 2017, houdt toezicht op de leefomstandigheden in gesloten en besloten jeugdinstellingen.

De Commissie van Toezicht:

  • luistert naar jongeren en observeert hun leefomgeving
  • rapporteert over knelpunten in de instellingen
  • brengt aanbevelingen uit voor verbeteringen.

Maandcommissarissen

De Commissie van Toezicht bestaat uit maandcommissarissen:

  • Vrijwillige burgers volgen het reilen en zeilen op en bezoeken maandelijks een toegewezen jeugdinstelling.
  • Zij waken over de rechten van jongeren, nemen deel aan activiteiten en voeren gesprekken met jongeren, opvoeders en directie.
  • Ze luisteren naar de bekommernissen van de jongeren en kunnen optreden als bemiddelaars bij conflicten.