Met deze zes stappen vertaal je je veranderingstheorie naar een concreet en haalbaar meetplan.
Stap 1: bepaal wat je wil weten
Je kan niet alles meten. Tijd en middelen zijn beperkt, dus het is belangrijk om een duidelijke focus te kiezen.
Stel jezelf de volgende vragen:
- Wat meten we nu al (en wat doen we daar mee)?
- Welke stakeholders vragen naar gegevens?
- Waar willen we over bijleren?
👉 Voorbeeld:
Je veranderingstheorie focust op het verhogen van de betrokkenheid van ouders. Dan kan je meten: “Hoeveel ouders nemen deel aan ouderactiviteiten?” en “Welke drempels ervaren zij?”
Stap 2: formuleer evaluatievragen
Vertrek van je gekozen focus en formuleer kernvragen en bijhorende deelvragen waarop je een antwoord wil krijgen.
👉 Voorbeeld:
- Hoe toegankelijk zijn onze groepsmomenten?
- Hoeveel ouders komen naar de groepsmomenten?
- Zijn dit de ouders die we voor ogen hadden (onze doelgroep)?
- Welke drempels ervaren ouders om te komen?
- Wat zorgt ervoor dat ouders terugkomen?
💡 Tip:
Hou je evaluatievragen scherp en afgebakend. Te brede vragen maken het meten onoverzichtelijk.
Stap 3: zet evaluatievragen om naar indicatoren
Een indicator biedt antwoord op de vraag of je bereikt hebt wat je wil bereiken, of geeft aan welke factoren een rol spelen.
Voorbeeldtabel:
| Evaluatievraag | Indicator |
| Hoeveel ouders komen naar de groepsmomenten? | Aantal ouders dat deelneemt |
| Zijn dit de ouders die we voor ogen hadden? | Percentage ouders uit de doelgroep |
| Welke drempels ervaren ouders? | Overzicht van ervaren drempels (kwalitatief) |
| Wat zorgt ervoor dat ouders terugkomen? | Succesfactoren voor herhaalde deelname |
Maak onderscheid tussen:
- Kwantitatieve indicatoren: cijfers, aantallen, percentages
- Kwalitatieve indicatoren: ervaringen, verhalen, quotes
Gebruik dit sjabloon om te bepalen op welk niveau je indicatoren kunt formuleren: van inputs en outputs tot outcomes en impact.
Stap 4: kies de juiste tools
Beslisboom: Welke tool kies ik?
- Wil je cijfers of trends meten?
Kies voor kwantitatieve tools (enquêtes, registratie, tellingen) - Wil je ervaringen, meningen of verhalen verzamelen?
Kies voor kwalitatieve tools (interviews, focusgroepen, photovoice) - Wil je beide combineren?
Gebruik een mix van tools.
Overzichtstabel tools:
| Tool | Voordeel | Nadeel | Wanneer gebruiken? |
| Enquête | Snel veel data, kwantitatief | Minder diepgang, kans op bias | Grote groepen, trends meten |
| Interview | Diepgang, context, nuance | Tijdrovend, analyse vraagt tijd | Ervaringen, motieven, verhalen |
| Focusgroep | Interactie, verschillende meningen | Groepsdynamiek kan sturen | Thema’s verkennen, ideeën ophalen |
| Photovoice | Creatief, participatief | Minder geschikt voor alle doelgroepen | Beleving, participatie |
| Registratie | Objectief, eenvoudig | Beperkt tot wat je registreert | Aantallen, aanwezigheid |
💡 Tip:
Kies tools die passen bij je doelgroep. Werk je met kwetsbare groepen? Overweeg laagdrempelige methoden zoals gesprekken of creatieve werkvormen.
Stap 5: meet ethisch en transparant
- Verzamel enkel gegevens met toestemming.
- Wees duidelijk over het doel van je metingen.
- Betrek de doelgroep bij het bepalen van indicatoren en tools.
- Denk aan privacy en GDPR bij het bewaren en verwerken van data.
👉 Voorbeeld:
“We vroegen ouders die we al langer begeleiden om samen te reflecteren op hun traject en wat voor hen écht het verschil maakte.”
Stap 6: maak een meetplanning
Meten vraagt planning! Denk vooraf goed na over:
- Tijdstip: wanneer verzamel je gegevens (bv. na afloop traject, jaarlijks)?
- Verantwoordelijke: wie meet? Iemand uit het team of extern?
- Methode: hoe verzamel je (formulier, gesprek, teammeeting...)?
- Bewaring: waar bewaar je de data? Denk aan GDPR.
- Analyse: wie analyseert de gegevens? Wanneer en hoe?
- Gebruik: hoe gebruik je inzichten om je werking bij te sturen?
Praktische tips
- Begin klein en bouw ervaring op.
- Combineer cijfers met verhalen voor een rijker beeld.
- Deel resultaten en leerlessen met je team en stakeholders.
- Gebruik bestaande sjablonen en tools (zie onder).
Checklist: Is mijn meetplan sterk?
- Is de focus duidelijk en afgebakend?
- Zijn de evaluatievragen scherp geformuleerd?
- Zijn de indicatoren relevant en haalbaar?
- Zijn de tools afgestemd op de doelgroep?
- Is het meten ethisch en transparant?
- Zijn er een duidelijke planning en verantwoordelijkheden?
