Met deze zes stappen vertaal je je veranderingstheorie naar een concreet en haalbaar meetplan.
Bepaal wat je wil weten
Je kan niet alles meten. Tijd en middelen zijn beperkt, dus het is belangrijk om een duidelijke focus te kiezen.
Stel jezelf de volgende vragen:
- Wat meten we nu al (en wat doen we daar mee)?
- Welke stakeholders vragen naar gegevens?
- Waar willen we over bijleren?
👉 Voorbeeld:
Je veranderingstheorie focust op het verhogen van de betrokkenheid van ouders. Dan kan je meten: “Hoeveel ouders nemen deel aan ouderactiviteiten?” en “Welke drempels ervaren zij?”
Formuleer evaluatievragen
Vertrek van je gekozen focus en formuleer kernvragen en bijhorende deelvragen waarop je een antwoord wil krijgen.
👉 Voorbeeld:
- Hoe toegankelijk zijn onze groepsmomenten?
- Hoeveel ouders komen naar de groepsmomenten?
- Zijn dit de ouders die we voor ogen hadden (onze doelgroep)?
- Welke drempels ervaren ouders om te komen?
- Wat zorgt ervoor dat ouders terugkomen?
💡 Tip:
Hou je evaluatievragen scherp en afgebakend. Te brede vragen maken het meten onoverzichtelijk.
Zet evaluatievragen om naar indicatoren
Een indicator biedt antwoord op de vraag of je bereikt hebt wat je wil bereiken, of geeft aan welke factoren een rol spelen.
Voorbeeldtabel:
| Evaluatievraag | Indicator |
| Hoeveel ouders komen naar de groepsmomenten? | Aantal ouders dat deelneemt |
| Zijn dit de ouders die we voor ogen hadden? | Percentage ouders uit de doelgroep |
| Welke drempels ervaren ouders? | Overzicht van ervaren drempels (kwalitatief) |
| Wat zorgt ervoor dat ouders terugkomen? | Succesfactoren voor herhaalde deelname |
Maak onderscheid tussen:
- Kwantitatieve indicatoren: cijfers, aantallen, percentages
- Kwalitatieve indicatoren: ervaringen, verhalen, quotes
Kies de juiste tools
Beslisboom: Welke tool kies ik?
- Wil je cijfers of trends meten?
Kies voor kwantitatieve tools (enquêtes, registratie, tellingen) - Wil je ervaringen, meningen of verhalen verzamelen?
Kies voor kwalitatieve tools (interviews, focusgroepen, photovoice) - Wil je beide combineren?
Gebruik een mix van tools.
Overzichtstabel tools:
| Tool | Voordeel | Nadeel | Wanneer gebruiken? |
| Enquête | Snel veel data, kwantitatief | Minder diepgang, kans op bias | Grote groepen, trends meten |
| Interview | Diepgang, context, nuance | Tijdrovend, analyse vraagt tijd | Ervaringen, motieven, verhalen |
| Focusgroep | Interactie, verschillende meningen | Groepsdynamiek kan sturen | Thema’s verkennen, ideeën ophalen |
| Photovoice | Creatief, participatief | Minder geschikt voor alle doelgroepen | Beleving, participatie |
| Registratie | Objectief, eenvoudig | Beperkt tot wat je registreert | Aantallen, aanwezigheid |
💡 Tip:
Kies tools die passen bij je doelgroep. Werk je met kwetsbare groepen? Overweeg laagdrempelige methoden zoals gesprekken of creatieve werkvormen.
Meet ethisch en transparant
- Verzamel enkel gegevens met toestemming.
- Wees duidelijk over het doel van je metingen.
- Betrek de doelgroep bij het bepalen van indicatoren en tools.
- Denk aan privacy en GDPR bij het bewaren en verwerken van data.
👉 Voorbeeld:
“We vroegen ouders die we al langer begeleiden om samen te reflecteren op hun traject en wat voor hen écht het verschil maakte.”
Maak een meetplanning
Meten vraagt planning! Denk vooraf goed na over:
- Tijdstip: Wanneer verzamel je gegevens (bv. na afloop traject, jaarlijks)?
- Verantwoordelijke: Wie meet? Iemand uit het team of extern?
- Methode: Hoe verzamel je (formulier, gesprek, teammeeting...)?
- Bewaring: Waar bewaar je de data? Denk aan GDPR.
- Analyse: Wie analyseert de gegevens? Wanneer en hoe?
- Gebruik: Hoe gebruik je inzichten om je werking bij te sturen?
Praktische tips
- Begin klein en bouw ervaring op.
- Combineer cijfers met verhalen voor een rijker beeld.
- Deel resultaten en leerlessen met je team en stakeholders.
- Gebruik bestaande sjablonen en tools (zie onder).
Tools en sjablonen
- https://gemeente-stadsmonitor.vlaanderen.be/
- https://www.phineo.org/magazin/social-impact-navigator
- https://participatiekompas.nl/media/pdf/handleiding_focusgroepen_2019_april_-tg.pdf
- https://demos.be/kenniscentrum/methodiek/photovoice
Checklist: Is mijn meetplan sterk?
- Is de focus duidelijk en afgebakend?
- Zijn de evaluatievragen scherp geformuleerd?
- Zijn de indicatoren relevant en haalbaar?
- Zijn de tools afgestemd op de doelgroep?
- Is het meten ethisch en transparant?
- Is er een duidelijke planning en verantwoordelijkheden?
